Bastion św. Rocha jest miejscem Jasnej Góry, które często, aczkolwiek nie przy każdym pobycie w tym miejscu, odwiedzamy. Jest tutaj taka ilość zgromadzonych pamiątek, nie tylko religijnych, że nie sposób je wszystkie ogarnąć/zapamiętać, a w układzie prezentacyjnym, co jakiś czas jest zmieniany. Jest tu, tak jakby namiastka historii naszego państwa, liczne pamiątki/dary, także potwierdzenia nagród (np. Nobel dla L. Wałęsy), przekazywane znamienitym postaciom w przeszłości, ryciny, obrazy, dokumenty, zbiory broni, zbroje, sukna tureckie, odlewy gipsowe, zbiory kul armatnich, buławy hetmańskie, pamiątki z czasów ”Solidarności”, odzież wojskowa, pamiątki p generałach, liczny zbiór honorowych odznaczeń wojskowych, monstrancje. Jedyna rzecz, która nie zmienia się, to makieta obrony Częstochowy, podczas najazdu z imitowanymi odgłosami walki i śpiewu, tego dawno minionego okresu – jest zbyt duża, aby ją przemieszczać. Zawsze, niezmienne wrażenie robi na mnie Monstrancja Bursztynowa – ogromna, piękna, okazała i niezwykle tajemnicza. Osobną część stanowi sala Ks. Kordeckiego, gdzie także, zgromadzono wiele pamiątek, a obraz Matki Boskiej, wykonany z części tkanin, pochodzących z ubrań internowanych, ma niesamowitą wymowę. Zwiedzanie jest objęte wolnymi datkami, przeznaczonymi na utrzymanie tego miejsca, oznaczony kierunek i tabliczki informacyjne, nie wymagają obecności przewodnika, a obecni pracownicy, nie ingerowali w zwiedzających, natomiast nie stronili od odpowiedzi na zadane pytanie. Pobyt tutaj, był takim obcowaniem z historią, dla której stworzono tutaj, swoisty klimat.

Bastion św. Rocha jest zbiorem pamiątek przełomu wieków, do którego wejście prowadzi przez salę O. Kordeckiego. Bastion stanowi część dawnej twierdzy jasnogórskiej, pochodzącą z XVII wieku. Zachowano tu częściowo ”surowy” stan ścian ceglanych, autentyczne, kamienne schodki do miejsc nieudostępnionych zakamarków na niższe kondygnacje i ogromny zbiór eksponatów, dokumentów i pamiątek historycznych, pochodzących od ok. XVIII wieku i historii nowszej (II wojna światowa, okres NSZZ ”Solidarność”, katastrofa lotnicza pod Smoleńskiem). Znajdują się tu monstrancje, zbroje, obrazy, broń, kielichy mszalne, tarcze, krucyfiksy i inne eksponaty, prezentowane w ”mistycznie” zaaranżowanym oświetleniu. Zwiedzanie regulują strzałki, pozwalające obejrzeć całość zbiorów, wraz z opisami, czytelnymi, uzupełniającymi indywidualną wędrówkę. Jedną z przestrzeni bastionu zajmuje dość okazała makieta-Panorama obrony Częstochowy (1655), wraz z odgłosami wybuchów, efektami świetlnymi i odtwarzanym komentarzem, stanowi istotny symbol historycznej przeszłości Częstochowy. Byłam w tym miejscu nie raz i zawsze chętnie tu wracam, przy okazji pobytu na Jasnej Górze. Dbałość o estetykę tego miejsca widać już od wejścia, żadnego kurzu, pyłu czy innych zabrudzeń. Lśnienie miejsca, oświetlanego częściowo naturalnie z okien sufitowych, dopełniają, umiejętnie rozmieszczone, doświetlenia sztuczne, dające swoisty nastrój bastionu. Obecni pracownicy (kilka osób, tu i ówdzie) nie ingerują w obecność zwiedzających, są dyskretni, aczkolwiek widoczni, pytani udzielą odpowiedzi/informacji. Człowiek powinien znać historię swego państwa, to miejsce stanowi jej część, dlatego warto je odwiedzać.